EU Taxonomie

In 2020 trad de EU Taxonomie in werking. De EU Taxonomie maakt onderdeel uit van de EU Green Deal, Europa’s strategie om in 2050 het eerste klimaatneutrale continent te worden. De EU Taxonomie dient als een classificatiesysteem waarin opgesomd staat welke activiteiten als ecologisch duurzaam kunnen worden beschouwd en welke niet. Voor inhoudelijke informatie over de Taxonomie wordt verwezen naar de website van de Europese Unie.[1]

Heijmans valt onder de scope van de EU Taxonomie. Dit rapportagejaar vereist de EU Taxonomie dat voor de milieudoelstellingen klimaatadaptatie en klimaatmitigatie gekeken wordt naar welk deel van de omzet/CapEx/OpEx er in aanmerking komt (eligible is) voor de Taxonomie en welk deel daadwerkelijk voldoet aan (aligned is met) de criteria als opgesomd in de wetgeving. Bij gebrek aan een vastgesteld wettelijk kader zijn de overige vier thema’s[2]binnen de Taxonomie nu nog buiten beschouwing gelaten.

Activiteiten die in aanmerking komen voor de EU Taxonomie (eligibility)

In de analyse naar de eligibility van de bedrijfsactiviteiten heeft Heijmans gebruik gemaakt van de voorlopig voorhanden documenten van de EU waarin de definities en verduidelijkingen staan voor niet-financiële ondernemingen:

• De Climate Delegated Acts gepubliceerd door de EU Commissie op 6 juli 2021

• De Complementary Climate Delegated Act gepubliceerd door de EU Commissie op 15 juli 2022

• De rapportage maakt ook gebruik van een FAQ document (gerelateerd aan de EU Taxonomy wetgeving over de rapportage van eligible economische activiteiten en activa)^, gepubliceerd door de EU Commissie op 10 oktober 2022.

Uitgesloten van de analyse voor rapportagejaar 2022 is de ‘Draft Commission notices on the interpretation and implementation of certain legal provisions of the EU Taxonomy’, gepubliceerd op 19 december 2022. De uitsluiting van deze documenten is gelegen in het feit dat het grootste deel van de eligibility- en alignment-analyse al had plaatsgevonden voor de publicatie van deze specificaties. Heijmans neemt eventuele verworven inzichten vanuit deze specificaties in toekomstige rapportages op.

Vanuit de beschrijvingen van activiteiten in de ISO9001 en ISO14001 certificaten van de verschillende bedrijfsstromen  hebben we een zo granulair mogelijke opsplitsing gemaakt van de bedrijfsactiviteiten (bijvoorbeeld onderscheid tussen aanleg infrastructuur voor spoorverkeer, wegverkeer, waterverkeer, et cetera), om deze vervolgens aan de beschrijvingen van de Taxonomie activiteiten te spiegelen.

 TAXO1 - eligible activiteiten gekoppeld aan bedrijfsstroom

• *B&T = Bouw & Techniek; VG = Vastgoed.

Vervolgens is per sector van de Groep de omzet op projectniveau ondergebracht in een van de vastgestelde milieuactiviteiten, op basis van omschrijving en inhoud van het betreffende project. Intercompany-omzet is daarbij uitgesloten, om dubbeltelling van omzet te voorkomen. Tegelijkertijd is de omzet op projectniveau direct getoetst op (non-)eligibility. Daarbij is de omzet geïdentificeerd die op grond van de aard van het project non-eligible is. Het betreft omzet in niet-koolstofvrije air-side luchthaveninfrastructuur, in onderhoud aan start- en landingsbanen, van elektrische installaties bij weg-infrastructuur, maar ook omzet in de telecommunicatie en in werkzaamheden bij opdrachtgevers in de petrochemie.

 Uit de eligibility analyse komt naar voren dat 90,6% van de omzet eligible is, en dat 9,4% van de omzet non-eligible is.

Omdat het voor Heijmans niet mogelijk is om alle investeringen of operationele kosten aan specifieke projecten of activiteiten toe te wijzen, zijn de CapEx en OpEx op een pro rata basis toegewezen. In de volgende paragraaf wordt dit nader toegelicht.

Bewijslast EU Taxonomie alignment

Omzet

In dit eerste jaar waarin de verplichting bestaat om alignment aan te tonen, heeft Heijmans er voor gekozen om niet voor alle vastgestelde milieuactiviteiten alignment aan te tonen. Bij enkele activiteiten is onvoldoende overlap in de projectadministratie intern (en/of bij de opdrachtgever) en de bewijslasten die de Taxonomie vraagt. Bij andere milieuactiviteiten is de omzet dusdanig beperkt, dat het vaststellen van alignment bij deze milieuactiviteiten nagenoeg geen invloed heeft op de totale alignment-score van Heijmans. De omzet van activiteiten waarvoor de bewijslasten nog niet aanwezig en/of beoordeeld zijn, is opgenomen als non-aligned omzet.

Er is voor het rapportagejaar 2022 voor gekozen om de alignment-analyse te beperken tot twee grote omzet genererende bedrijfsactiviteiten. Dit zijn activiteiten ‘7.1 Bouw van nieuwe gebouwen’ en ‘6.15 infrastructuur voor wegvervoer en openbaar vervoer’. Samen vertegenwoordigen deze twee activiteiten ongeveer 62% van de totale omzet van Heijmans.

Bij voornoemde twee Taxonomie milieuactiviteiten (7.1CCM en 6.15CCA) is aan de hand van voorbeeldprojecten alignment onderzocht. Het mimimaal benodigde aantal voorbeeldprojecten is op basis van een selectieprotocol[3] vastgesteld.

Het alignment-percentage ten gevolge van de beoordeelde voorbeeldprojecten is vervolgens geëxtrapoleerd naar het geheel van gelijksoortige projecten binnen de bedrijfsstroom en de betreffende Taxonomie milieuactiviteit. Voor de milieuactiviteiten waar geen voorbeeldprojecten voor beoordeeld zijn, is uitgegaan van non-alignment.

Voor de bewijslast is zoveel als mogelijk gesteund op intern voorhanden documenten. Bij enkele criteria kan Heijmans niet anders dan terugvallen op beleidsdocumenten die buiten de eigen operationele controle liggen. Voor deze criteria heeft Heijmans de bewijslast verlegd naar de opdrachtgever:

• Het vaststellen van relevante klimaatrisico’s en het bepalen van bijbehorende adaptatieoplossingen, omdat dit alleen effectief kan plaatsvinden gedurende het initiatief- en ontwerptraject van projecten.

• Waterbeheerplannen en ecologische onderzoeken zijn onderdeel van de procedurevoorschriften die leiden tot bestemmingsplannen en omgevingsvergunningen, normaliter als onderdeel van een milieueffectrapportage. Voornoemde plannen en onderzoeken vinden plaats door of namens de opdrachtgever.

In de komende jaren zet Heijmans zich in om zowel zijn eigen informatieverzamelingssystemen op project- en groepsniveau alsmede informatieverzoeken aan opdrachtgevers uit te breiden met het oog op verbeterde Taxonomie-rapportage. Het doel hiervan is zo snel mogelijk een volledig overzicht van en inzicht in Taxonomie-alignment voor elk afzonderlijk project te realiseren.

CapEx

De totale CapEx (de noemer) bestaat uit de som van de toevoegingen aan materiële vaste activa (zie jaarrekening 6.10 Materiële vaste activa) en de toevoegingen aan gebruiksrechten geleasede activa (zie jaarrekening 6.11 Leases). Na aftrek van overhead, is per toevoeging bepaald voor welke sectoren van de Groep en binnen welke milieuactiviteiten deze CapEx worden ingezet. De CapEX is daarbij in twee categorieën onderverdeeld:

1. Investeringen die samenhangen met een plan om activiteiten te ontplooien die voldoen aan de Taxonomie. In 2022 is hier een bedrag van circa € 6 miljoen aan toegerekend, dat samenhangt met investeringen in de houtskeletbouwfabriek in Heerenveen. 

2. Investeringen die niet vallen onder de vorige categorie. Per toevoeging is bepaald voor welke sectoren van de Groep deze CapEx worden ingezet. Voor zover de activiteiten van de betreffende sectoren in aanmerking komen voor de taxonomie, is de betreffende CapEx eveneens als in aanmerking komend aangemerkt (de teller). Vervolgens zijn deze toevoegingen als op de Taxonomie afgestemd aangemerkt, naar rato van de mate waarin de betreffende omzet als op de Taxonomie afgestemd wordt aangemerkt.

OpEx

Het totaal van de OpEx (de noemer) bestaat hoofdzakelijk uit de volgende posten:

• Kortlopende leases (zie jaarrekening 6.11 Leases)

• Kosten voor onderzoek en ontwikkeling (zie jaarrekening 6.5 Personeelskosten, afschrijvingen en kosten voor onderzoek en ontwikkeling)

Daarnaast zijn kosten voor onderhoud en reparatie meegenomen, alsmede alle andere directe uitgaven in verband met het dagelijkse onderhoud van materiële vaste activa door Heijmans. Ook kosten door derden, waaraan activiteiten zijn uitbesteed die nodig zijn voor een continu en doeltreffend functioneren van dergelijke activa, zijn meegenomen.

Van deze kosten is bepaald voor welke sectoren deze zijn gemaakt. Voor zover de activiteiten van de betreffende sectoren in aanmerking komen voor de Taxonomie (eligibility) en niet betrekking hebben op indirecte werkzaamheden, is de betreffende OpEx eveneens als ‘in aanmerking komend’ aangemerkt (de teller). Vervolgens is deze OpEx als op de taxonomie afgestemd (aligned) aangemerkt, naar rato van de mate waarin de betreffende omzet als op de taxonomie afgestemd wordt aangemerkt.

Minimum Social Safeguards

Bedrijven kunnen door hun activiteiten de mensenrechten in Nederland en de rest van de wereld direct en indirect beïnvloeden. Heijmans onderschrijft de algemene uitgangspunten van de zogenaamde OECD Guidelines on Multinational Enterprises (in het Nederlands de ‘OESO richtlijnen’) en de UN Guiding principles on Business & Human Rights met daarin beschreven de bijzondere rol van bedrijven om alle mensenrechten te respecteren.

Heijmans heeft enkele jaren geleden een analyse uitgevoerd van de meest relevante mensenrechten voor Heijmans. Hieruit blijkt dat het bieden van een veilige werkomgeving het belangrijkste aspect is, gevolgd door mensenrechten in de keten. We hebben maatregelen geïmplementeerd om potentiële effecten te beperken.

Veel onderwerpen die met het thema te maken hebben, maken standaard onderdeel uit van het veiligheids-, HR- en inkoopbeleid. Hierbij gaat het dan om zaken als het zorgen voor goede arbeidsomstandigheden, vrijheid van vereniging (vakbonden), het toepassen van eerlijke en gelijke beloning en het rekening houden met duurzaamheidsaspecten bij inkoop. Heijmans kent daarnaast de gedragscode ‘Zó werken wij’. Ook de implementatie van de door Heijmans genomen acties als gevolg van de WAS (Wet Aanpak Schijnconstructies) hoort bij dit thema. Interne en externe stakeholders wordt de mogelijkheid geboden om misstanden in de ketens kenbaar te maken, bijvoorbeeld via de ingestelde klokkenluidersregeling. Op deze wijze neemt Heijmans zijn verantwoordelijkheid in de gehele keten.

Toeleveranciers en onderaannemers worden bij de inkoop- en ketenverantwoordelijkheid betrokken en tekenen een eigen verklaring (leveranciersverklaring duurzaamheid) dat ze de mensenrechten naleven. Mensenrechten zijn daarmee een onderdeel van het Heijmans Duurzame inkoopbeleid en het accountmanagement. Een belangrijke risicobeperkende factor is dat Heijmans geen bouwactiviteiten verricht in het buitenland en dat de meeste grondstoffen en producten afkomstig zijn uit Europa. Wel staat de rest van de supply chain bloot aan dergelijke risico’s. Een deel van de risico’s wordt afgedekt door het kopen van gecertificeerde producten en gecertificeerde leveranciers. Een voorbeeld hiervan is de maatregel om alleen duurzaam gecertificeerd hout in te kopen (zowel FSC als PEFC).

Conclusies Taxonomie-analyse

Omzet

De totale in de Taxonomie te beoordelen omzet bestaat uit de omzet uit projecten voor derden van de verschillende sectoren van de Groep, inclusief omzet die uit joint operations wordt verkregen (zie jaarrekening 1. Geconsolideerde winst-en-verliesrekening).

Er is voor het rapportagejaar 2022 gekozen om de alignment-rapportage te beperken tot twee grote omzet genererende bedrijfsactiviteiten. Dit zijn activiteiten ‘7.1 Bouw van nieuwe gebouwen’ en ‘6.15 infrastructuur voor wegvervoer en openbaar vervoer’. Samen vertegenwoordigen deze twee activiteiten 62% van de totale omzet van Heijmans. Deze activiteiten zijn opgenomen in tabel TAXO3 onder A.1.

De andere activiteiten zijn opgenomen in tabel TAXO3 onder A.2. Er is voor gekozen om alle omzet van deze milieuactiviteiten dit rapportagejaar als niet-aligned te bestempelen. 

TAX03 OMZET

CapEx

De totale CapEx bestaat uit de som van de toevoegingen aan materiële vaste activa (zie jaarrekening 6.10 Materiële vaste activa) en de toevoegingen aan gebruiksrechten geleasede activa (zie jaarrekening 6.11 Leases). In onderstaande tabel TAX04 is het resultaat weergegeven.

TAX04 CAPEX

OpEx

Het totaal van de OpEx bestaat hoofdzakelijk uit de posten kortlopende leases (zie jaarrekening 6.11 Leases) en kosten voor onderzoek en ontwikkeling (zie jaarrekening 6.5 Personeelskosten, afschrijvingen en kosten voor onderzoek en ontwikkeling). Daarnaast zijn kosten voor onderhoud en reparatie meegenomen, als mede alle andere directe uitgaven in verband met het dagelijkse onderhoud van materiële vaste activa door Heijmans. Ook kosten door derden, waaraan activiteiten zijn uitbesteed die nodig zijn voor een continu en doeltreffend functioneren van dergelijke activa, zijn meegenomen.

In onderstaande tabel TAX05 is het resultaat weergegeven.

TAX05 OPEX

Accounting policy

De kpi’s omzet/CapEx/OpEx zijn berekend in lijn met de vereisten van art. 8 van de EU Taxonomie wetgeving voor het financiële jaar 2022 (01/01/2022 – 31/12/2022). 

CapEx en OpEx kunnen op drie manieren als aligned bestempeld worden. Heijmans aligned CapEx/OpEx heeft enerzijds betrekking op activa of processen die verband houden met op de taxonomie afgestemde economische activiteiten en anderzijds op de aankoop van output van op de taxonomie afgestemde economische activiteiten en met individuele maatregelen waarmee de doelactiviteiten koolstofarm kunnen worden of die tot reducties van broeikasgasemissies kunnen leiden. Voor een beschrijving hoe eligibility en alignment van CapEx en OpEx zijn bepaald, zie paragraaf Bewijslast EU Taxonomie alignment.

Omzet

De noemer bevat de totale omzet en de teller bevat de Taxonomie-eligible omzet. De totale omzet is de omzet van de verschillende bedrijfsstromen gecombineerd (zie jaarrekening 1. Geconsolideerde winst-en-verliesrekening). De bedrijfsstromen hebben geen omzetten die niet onder de beschrijving van de Taxonomie vallen.

De Taxonomie-eligible omzet is het deel van de omzet uit producten of diensten, met inbegrip van immateriële activa, die verband houden met op de Taxonomie afgestemde economische activiteiten.

CapEx

De noemer omvat toevoegingen aan materiële en immateriële activa tijdens het boekjaar vóór waardeverminderingen, afschrijvingen en eventuele herwaarderingen, met inbegrip van die welke voortvloeien uit opwaarderingen en bijzondere waardeverminderingen, voor het desbetreffende boekjaar en exclusief veranderingen in de reële waarde. De noemer omvat ook toevoegingen aan materiële en immateriële activa die voortvloeien uit bedrijfscombinaties.

De teller omvat het deel van de CapEx voor de klimaatmitigatie en -adaptatie van economische activiteiten overeenkomstig bijlage II bij gedelegeerde handeling klimaat.

OpEx

De noemer omvat directe niet-geactiveerde kosten in verband met onderzoek en ontwikkeling, maatregelen voor de renovatie van gebouwen, leaseovereenkomsten van korte duur, onderhoud en reparatie, en alle andere directe uitgaven in verband met het dagelijkse onderhoud van materiële vaste activa. Uitgesloten uitgaven zijn de overhead, de grondstoffen, werknemers die machines opereren, research management en projectontwikkeling, alsook elektriciteit, vloeistoffen of reagenten die nodig zijn voor het opereren van gebouwen, fabrieken en materieel.

• 1EU taxonomy for sustainable activities (europa.eu)
• 2Duurzaam gebruik en bescherming van water en mariene grondstoffen; Transitie naar een circulaire economie; Preventie en controle van vervuiling; Bescherming en restauratie van biodiversiteit en ecosystemen.
• 3In het selectieprotocol zijn voorwaarden opgenomen om te borgen dat de omzet binnen de milieuactiviteit altijd vertegenwoordigd wordt door voorbeeldprojecten die homogeen van technische aard zijn en die samen minstens 15% van de populatie-omzet groot zijn. Het vereiste aantal voorbeeldprojecten is daarnaast afhankelijk gesteld van het aandeel dat de milieuactiviteit vertegenwoordigt in de totale eligible omzet van de sector.