Digitalisering

Digitaal bouwen is voor ons even belangrijk als fysiek bouwen

Digitalisering gaat niet alleen over technologie; het raakt vrijwel alle facetten van de economie. Het heeft te maken met innovatie, nieuwe wetten en regels, robotisering en kunstmatige intelligentie. Tegelijkertijd gaat digitalisering ook over nieuwe samenwerkingsvormen, organisatiestructuren en ethische vraagstukken. Maar bovenal gaat het over mensen. Wij zijn ons meer en meer bewust van de daadwerkelijke waarde die we met behulp van digitalisering kunnen toevoegen aan onze eigen werkprocessen en voor klanten en hun omgeving. We verzamelen en gebruiken data om het onderhoud van gebouwen, wegen en bruggen nauwkeuriger te voorspellen, maar ook om nieuwe proposities en nieuwe verdienmodellen te ontwikkelen. Bovendien nemen we data uit de gebruiksfase al meteen mee in de ontwerpprocessen. Data stellen ons in staat te blijven verbeteren. Het is dus van belang dat onze bedrijfsstromen een scherp oog hebben voor het behouden en vergroten van die toegevoegde waarde. Het afgelopen jaar is de beweging ingezet om de ontwikkelingen op IT-gebied binnen de verschillende afdelingen in de organisatie meer naar de voorgrond en met elkaar in verbinding te brengen.

Flexibel facilitair management

In plaats van onderhoud in te plannen volgens de voorschriften van de fabrikant of correctief te reageren op storingen, kunnen we steeds beter op basis van data het optimale moment voor onderhoud bepalen en daar proactief op handelen. Gezien de toenemende prestatie-eisen van opdrachtgevers, de noodzaak van efficiënte inzet van schaars vakbekwaam personeel en de verduurzamingsopgave van onze opdrachtgevers neemt de noodzaak voor adaptief en flexibel onderhoud toe. Data maken dat mogelijk. De uitdaging is echter om die data doelmatig en kosteneffectief te ontsluiten uit bestaande infrastructuur, gebouwen en installaties die daar niet op zijn ontworpen. 

Door middel van pilots zijn we inmiddels in staat om relevante data op een effectieve en veilige manier te ontsluiten. Dat leidt tot een efficiëntere inzet van onze schaarse hooggekwalificeerde medewerkers en optimalisatie van de energieprestatie van gebouwen op basis van het actuele gebruik. De grote diversiteit aan gebouwen en installaties bij de honderden opdrachtgevers van Utilitaire Services en de combinatie van data en vakmanschap vormen de ingrediënten voor de inrichting van een systeemlandschap waarin we de opgedane kennis en ervaring kunnen gaan schalen voor alle opdrachtgevers. Met het door Heijmans ontwikkelde dashboard in het kader van Paris Proof (het streven naar het volledig klimaatneutraal maken van de bebouwde omgeving in 2050) adviseren we opdrachtgevers over de scenario’s voor CO₂-reductie. Dat stelt ons in staat om gestructureerd en datagestuurd de korte- en langetermijndoelstellingen voor het gebouwportfolio van onze opdrachtgevers te kunnen helpen realiseren. Met Beyond Eyes, een succesvol initiatief van Heijmans, ontsluiten we informatie over ruimtegebruik om die vervolgens in te zetten voor een optimale gebouwprestatie én efficiënte facilitaire dienstverlening. Beyond Eyes is ISO 27001 gecertificeerd en voldoet daarmee aan wereldwijde strenge eisen op het gebied van informatiebeveiliging. Zo vormt Beyond Eyes een stabiel fundament waarop we de verbinding kunnen maken in de data en dienstverlening voor eindgebruikers, ruimtes, gebouwen en gebouwportefeuilles. Bij opdrachtgevers als het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) en het nieuwe gerechtsgebouw in Amsterdam brengen we dat al in de praktijk. Deze gebouwen hebben wij niet alleen gebouwd, maar we zijn daar ook respectievelijk twintig en dertig jaar verantwoordelijk voor onderhoud. Hier passen we deze nieuwe manier van werken al volledig toe. Dat leert ons om het beheer te verbeteren én om nog slimmer te kunnen ontwerpen en bouwen Die sterke verbinding tussen de gebruiksfase van een gebouw en de ontwerp- en realisatiefase is voor Heijmans een belangrijke onderscheidende factor in de markt. Op basis van de beschikbare data bieden we niet alleen inzicht en advies, we pakken de benodigde acties ook meteen op. Daarmee zijn we de huisvestingspartner die samen met onze opdrachtgevers hun gebouwen toekomstbestendig maken door maximale waarde toe te voegen aan het vastgoed, de faciliteiten en het gebruik ervan. Dit noemen we Toekomstvastwaarde. In 2023 heeft Rabobank mede op basis van onze Toekomstvastwaarde-benadering zowel het beheer en onderhoud als de verduurzamingsopgave van al haar locaties door heel Nederland aan Heijmans Utilitaire Services toevertrouwd. 

Datagedreven onderhoud

In het hele land beheren en onderhouden we infrastructuur voor publieke en private klanten als Rijkswaterstaat, Schiphol, provincies, gemeenten en havengebieden. We monitoren digitale systemen zoals verkeerslichten, wegkantstations, laadinfra en openbare verlichting. Vaste structuren als wegen, viaducten , sluizen, dijken en bruggen monitoren we met behulp van sensoren. Dit stelt ons in staat de conditie van nagenoeg alle assets in ons beheer continu te beoordelen en daardoor vroegtijdig kritieke degradatie of falen te herkennen. Daarnaast monitoren we ook verontreiniging en emissiewaarden.

Alle data komen samen in Connect. Dit platform is in huis ontworpen en volledig in eigen beheer. De data blijven eigendom van de klant en worden in Connect verzameld en verwerkt tot inzichten en adviezen voor onze klanten. Door zelf eigenaar te zijn van de onderliggende systemen en die op elkaar te laten aansluiten, vergroten we de stabiliteit van deze dienstverlening. Bovendien creëren we hierdoor beter overzicht over onze diensten en de data die daaruit voortkomen. Investeringen zijn daardoor niet langer voor losstaande oplossingen en producten, maar dragen bij aan het grote geheel. Er vindt voortdurend innovatie plaats op de verwerking van de data. Naast de trendanalyses en bewaking van drempelwaarden ontwikkelen we met behulp van kunstmatige intelligentie geautomatiseerde inzichten in te verwachten systeemgedrag. Zo streven we naar continu en optimaal functioneren van de assets met minimale uitval door technisch falen.

Samen met onze klanten verkennen we de vraag en behoefte op het gebied van datagestuurd beheer en onderhoud. We werken toe naar standaardprocessen en IT-oplossingen als Connect, om kennis en methoden zoveel mogelijk repeterend en uniform te kunnen toepassen in onze werkprocessen. Op die manier bereiken we operational excellence, en efficiënt en renderend beheer en onderhoud, met maximale waarde voor onze klanten.

Heijmans Data Depot

Naast de eerdergenoemde platformen voor sensordata (Connect en Beyond Eyes) is er binnen Heijmans ook hard gewerkt aan het Heijmans Data Platform. Dit platform verzamelt dagelijks data uit de primaire Heijmans-systemen (o.a. SAP). Deze data worden verder verrijkt en gecombineerd tot datasets die we voor zowel onze eigen rapportage en procesoptimalisatie als die van onze klanten gebruiken. We zien steeds meer toepassingen waarbij deze data gecombineerd worden met sensordata uit gebouwen en infrastructuur. Daarmee kunnen we nog meer toegevoegde waarde voor onze klanten leveren. Een goed voorbeeld hiervan is de modulair opgebouwde klantrapportage in het Iris dashboard, dat inmiddels gebruikt wordt bij ruim 25 grote servicecontracten. Iris biedt helder inzicht in de serviceprestaties, waarbij kpi's en storingen nauwlettend worden gemonitord. Daarnaast draagt Iris bij aan de waarde van vastgoed door een gedetailleerde analyse van de vastgoedwaarde, inclusief proactieve monitoring van onderhoud. Dankzij nagenoeg real-time inzicht in de data van gebouwen en andere activa wordt de service van Heijmans steeds sneller en efficiënter.

Heijmans Oplossingen Platform

Infra maakt sinds een aantal jaar gebruik van een intern platform waarop concrete producten en/of diensten zijn samengebracht. Hierbij wordt vanuit klantperspectief gekeken welk probleem het oplost, hoe het wordt toegepast en wat de toegevoegde waarde is. Eind 2023 stonden er meer dan tweehonderd producten op het platform. Zoals een duurzame en circulaire berm. We werken aan de propositie van de Duurzame en Circulaire Berm met als doel om de bermen 100% circulair te maken en de biodiversiteit te verhogen. We ontwikkelen hiervoor een slim proces, zodat werkzaamheden gecombineerd worden. Een ander goed voorbeeld is de laadpaal als aggregaat op de bouwplaats. Tijdens bouwwerkzaamheden kan een laadpaal ingezet worden als stroompunt ter vervanging van een aggregaat. Een mooi voorbeeld van emissieloos werken. Het streven is om dit platform intern verder te verbeteren, zodat we vanuit de klantbehoefte een overzicht kunnen bieden van een groot aantal oplossingen. Op die manier kunnen deze oplossingen beter onder de aandacht gebracht worden bij tenders en in gesprekken met klanten.

Digitale gereedschappen

Met de inzet van zelf ontwikkelde digitale gereedschappen werken we doorlopend aan proces- en kwaliteitsverbetering. Ontwerpprocessen worden vergaand geautomatiseerd, zo werken we bijvoorbeeld aan apps om parametrisch tot een efficiënt, veilig en duurzaam ontwerp van viaducten te komen. Met het integreren van principes als ‘IFD’ (Industrieel, flexibel, demontabel) en ‘concept bouwen’ in onze digitale gereedschappen creëren we een ontwerp dat effectief aansluit op verwachtingen van andere disciplines. Door op deze manier digitaal te bouwen worden projecten slimmer, veiliger en effectiever voorbereid en gerealiseerd.

Radar

Onze expertise en technologie voor het in kaart brengen van de bodem worden ingezet in zowel infra- als vastgoedopgaven. De afdeling Explosieven Opsporing, Geodesie en Geofysica onderzoekt de bodem. Met een 3D-grondradar en andere slimme en innovatieve meetsystemen voor geofysica meten zij uiterst nauwkeurig wat er in de bodem aanwezig is en wat niet. Dat is belangrijke informatie om ongewenste en onveilige situaties tijdens de bouw of het project te voorkomen, zoals niet gesprongen explosieven uit WOII. Met de meetinformatie kan een exact ontwerp gemaakt worden (‘fact based design’) en kunnen oude voorwerpen zonder gevaar uit de grond gehaald worden, wat stagnatie of vertraging tijdens de werkzaamheden voorkomt. De resultaten van de metingen worden gebruikt voor gedetailleerde tekeningen en 3D-visualisaties. Door de informatie te delen in een Geografisch Informatie Systeem (GIS), zijn de inzichten en data ook automatisch beschikbaar voor andere werkzaamheden en activiteiten. Inmiddels heeft ook Artificial Intelligence (AI) zijn intrede gedaan in 2023 en werken we in-house aan een slim algoritme om de bodemdata sneller te verwerken.