Ontwikkelingen per bedrijfsstroom

Vastgoed

Vastgoed kijkt terug op een halfjaar waarin met name uitdagende omstandigheden op de woningmarkt een belangrijke rol speelden. De verkoop van binnenstedelijke hoogbouwappartementen in het betaalbare segment verliep redelijk goed. Dat lag anders bij de verkoop van binnenstedelijke hoogbouwappartementen in het duurdere prijssegment. Buitenstedelijk liepen de verkopen wel goed door. Een lichtpuntje is dat bij Heijmans in H1 2023 weer meer woningen werden verkocht dan in H2 2022. De afvlakkende stijging van de hypotheekrente en inflatie, gecombineerd met de stabilisatie van het consumentenvertrouwen droegen hieraan bij. 

x € 1 miljoen

In de eerste zes maanden werden er 876 woningen verkocht (t.o.v. 1.031 in H1 2022), met een stabiele ontwikkeling in het aantal B2B-verkopen (602 in 2023 t.o.v. 598 in 2022) en een daling in B2C (274 in 2023 t.o.v. 433 in 2022), met name gedreven door lage verkopen van woningen in het duurdere prijssegment. 

De opgelopen hypotheekrente en inflatie toonden hun weerslag op het consumentenvertrouwen en de leencapaciteit van woningzoekenden. Daarnaast was en is vooral het gebrek aan buitenstedelijke plancapaciteit de bottleneck voor betaalbare grondgebonden woningen. Grondgebonden woningen tot € 550k bleef een marktsegment waar verkopen redelijk op niveau bleven. Heijmans beschikt over projecten in dat marktsegment en slaagde erin om een redelijke hoeveelheid woningen te verkopen, onder andere in Lent bij Nijmegen, in Pijnacker en in Zutphen. Bij woningbouwcorporaties zagen we de investeringen weer toenemen voor de huurmarkt, met name in transformatiewijken zoals de Afrikaanderbuurt in Rotterdam waar gemeente en Heijmans samenwerken om via gebiedsontwikkeling gerichte kwaliteitsimpulsen te realiseren.

In de regel start Heijmans pas met bouwen nadat 70% van de woningen in een project zijn verkocht. Incidenteel kan worden afgeweken van deze vuistregel, indien het risicoprofiel van het project aanvaardbaar wordt geacht, zoals is gebeurd in Zutphen. Bij laatstgenoemd project werd besloten tot start-bouw bij 50% voorverkoop. Inmiddels is ruim 60% van dit project verkocht. Het project wordt naar verwachting in 2025 opgeleverd. 

Voor de tweede helft van het jaar blijft Heijmans afhankelijk van de afgifte van vergunningen voor enkele grote projecten. Daarnaast zou de overheid het aanbod op de woningmarkt kunnen stimuleren door grote uitleglocaties in buitenstedelijk gebied te activeren. Dat biedt vastgoedontwikkelaars zoals Heijmans de mogelijkheid om energiezuinige (gezins)woningen te realiseren.

Bouw en Techniek

Bouw & Techniek presteerde goed met een forse omzetstijging, mede als gevolg van renovatie-opdrachten voor corporaties en van telkens terugkerende werkzaamheden (recurring business) in het Services domein. In de eerste zes maanden van dit jaar werden circa 900 woningen door Heijmans gerenoveerd en verduurzaamd. Dat was bijna een verdubbeling van de circa 500 gerenoveerde woningen in dezelfde periode vorig jaar. Door de bewuste keuze dat Woningbouw in de gelegenheid was om afspraken te maken over enkele bouwopdrachten met externe partijen, zoals beleggers en corporaties, blijven de cijfers van Woningbouw, ondanks de druk op de particuliere woningmarkt op goed niveau. Ook Heijmans Utiliteit presteerde goed, met meer 1-op-1 opdrachten, gewonnen tenders van utilitaire projectbouw en langjarige onderhoudscontracten. Als gevolg daarvan groeide de orderportefeuille van Bouw & Techniek tot iets boven € 1,5 miljard. 

x € 1 miljoen

Één van de vele nieuwe opdrachten die Heijmans in het eerste halfjaar in de wacht sleepte, was de opdracht om het stationsplein in Arnhem te herontwikkelen in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf. Het betreft de renovatie en uitbreiding naar een nieuw Rijkskantoor en wordt een showcase op het gebied van duurzaamheid. Het monumentale pand, een voormalig postkantoor, gaat onderdak bieden aan de Belastingdienst, het Rijksvastgoedbedrijf en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).  

Ook verwierf Heijmans in het eerste halfjaar een aantal aansprekende opdrachten van woningbouwcorporaties. Zo gaf Cazas Wonen Heijmans opdracht voor de bouw van 120 huurappartementen in de duurzame stadswijk Snellerpoort, in het westelijke deel van Woerden. Met woningbouwcorporatie Woonkracht10 werd een overeenkomst gesloten voor de realisatie van 137 nieuwbouwwoningen en -appartementen in de wijk Kraaihoek in het centrum van Papendrecht. Van Woongroep Marenland kreeg Heijmans de opdracht om 292 woningen in de gemeenten Eemsdelta en Het Hogeland te verbeteren en te verduurzamen.

Het afgelopen halfjaar kenmerkt zich tevens door een aantal mooie resultaten. Één daarvan was de oplevering van het door Heijmans gerenoveerde Paleis Het Loo. Een andere mijlpaal was de start van de grootschalige renovatie van onderwijsgebouw Gemini-Noord op het terrein van de Technische Universiteit in Eindhoven (TU/e). Het gaat om het laagbouw-gedeelte met laboratoria en onderwijs- en studieruimtes met een vloeroppervlakte van 14.000 vierkante meter. In afstemming met de opdrachtgever werd gestart met het technisch ontwerp. De nieuwbouw van 735 studentenwoningen op de campus van TU Eindhoven is volop in productie. De beoogde oplevering is zomer 2024.

In juni werd de eerste projectfase opgeleverd van de herinrichting en nieuwbouw van een asielzoekerscentrum in Zeist. Het project maakt onderdeel uit van een landelijk onderhoud- en beheercontract met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. Heijmans heeft een goedgevulde portefeuille van langjarige onderhouds- en beheercontracten, zowel met publieke als private opdrachtgevers. Services scoorde opdrachten voor onder andere LUMC (verbouwing Spoedeisende Hulp) en het Rijksvastgoedbedrijf (vervanging brandmeldinstallaties).

Infra

De bedrijfsstroom Infra leverde – conform verwachting – in de eerste zes maanden van 2023 solide prestaties. De omzet steeg met ruim 20% ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder en veerde zoals verwacht terug naar het niveau van 2021. De onderliggende EBITDA-marge lag aan de bovenkant van de strategische bandbreedte die Heijmans hanteert voor Infra.

x € 1 miljoen

Één van de vele mooie projecten die werden gerealiseerd in het eerste halfjaar was de opening van de Piet Hein-tunnel in Amsterdam. Begin mei rondde Heijmans voor Schiphol het groot onderhoud af van de Zwanenburgbaan. Het asfalt van de start- en landingsbaan, met een oppervlakte van 86 voetbalvelden, is volledig vernieuwd waarbij 60% van het te vernieuwen asfalt werd hergebruikt. Ook werd alle baanverlichting vervangen door een duurzamere led-verlichtingsinstallatie. In totaal werden daarbij ruim 400 kilometer kabel en 2300 LED-lampen vervangen. Het onderhoud zorgt ervoor dat de baan ook de komende jaren gebruikt kan worden.

In maart bevestigde de Rijksoverheid dat het verbeteren en onderhouden van bestaande infrastructuur prioriteit krijgt. Daarmee verschuiven de werkzaamheden van de aanleg van nieuwe wegen steeds meer naar een vervangings- en renovatieopgave. Voor de bedrijfsstroom Infra van Heijmans biedt dat aantrekkelijke kansen en mogelijkheden om mee te dingen naar vervangings- en renovatiebudgetten van het Rijk ter waarde van zo'n € 3 miljard per jaar.

De reconstructie van Knooppunt De Nieuwe Meer in Amsterdam, een grote aanbesteding die een consortium met Heijmans in november vorig jaar in de wacht sleepte, loopt op schema en hiervoor zijn de eerste ontwerpen ingediend. Deze reconstructie is één van de onderdelen van het programma Zuidasdok dat als doel heeft om het noordelijke deel van de Randstad beter bereikbaar te maken via de weg en via het openbaar vervoer.

In het voorbije halfjaar werd ook duidelijk dat Heijmans als één van in totaal zes preferred suppliers de uitbreiding en verzwaring van het hoogspanningsnet van TenneT in Nederland mag uitvoeren. De raamovereenkomst EU-302 Civiel Werk Kabelverbindingen heeft een initiële looptijd van acht jaar. In het eerste halfjaar is begonnen met het aanleggen van hoogspanningsverbindingen tussen hoogspanningsstations.

Ook ging in de afgelopen maanden de duurzame dijkversterking van start van het Groningse deel van de Lauwersmeerdijk. Bij dit project gebruikt Heijmans emissieloos materieel, waaronder een elektrische draadkraan, en wordt divers materiaal van de dijk opnieuw gebruikt. Een ander groot infraproject waarbij elektrisch materieel door Heijmans wordt ingezet is de verbreding van snelweg A1 bij Twello. Ook werd in het afgelopen halfjaar een samenwerking gestart op het gebied van laadinfrastructuur voor elektrische auto's.