Resultaten van de strategie 2018 - 2023
De afgelopen jaren werkten we gericht aan het behalen van onze doelstellingen. Deze doelen waren opgesteld als stip op de horizon en liepen eind 2023 af.
Verbeteren
Deze pijler is intern het fundament voor een gezond, stabiel bedrijf. Als projectenbedrijf moeten we scherp blijven op risico’s en actief sturen op risicobeheersing en contractmanagement. De afgelopen jaren zijn voortdurend verbeteringen doorgevoerd ten aanzien van het project- en risicomanagement, waardoor de organisatie meer robuust en voorspelbaar is geworden. Doordat deze maatregelen in de organisatie verankerd zijn, zijn we nu in staat om complexe projecten goed af te ronden. Dat wil zeggen, binnen planning en binnen budget. Op het gebied van veiligheid is de werkcultuur enorm verbeterd en durven mensen elkaar inmiddels aan te spreken. Daarbij zijn we er helaas nog niet in geslaagd om het aantal ongevallen met verzuim echt substantieel naar beneden te krijgen. Over het algemeen zien we wel het aantal ongevallen met ernstig en blijvend letsel duidelijk afnemen. Dat mag als positief worden gezien. We zijn erin geslaagd het aantal ongevallen van zowel eigen medewerkers als onderaannemers naar beneden te brengen (niet naar nul). Toch zijn er de afgelopen jaren dodelijke ongevallen bij onderaannemers geweest. Om het Injury Frequency (IF)-cijfer nog verder te verlagen blijven we aandacht geven aan het risicobewustzijn van onze collega's en het verbeteren van de proactieve veiligheidscultuur waarin we ons uitspreken en elkaar aanspreken. Ten aanzien van de kwaliteit van de organisatie is de totale uitstroom in de afgelopen jaren relatief constant gebleven. Op basis van analyses van ongewenst verloop zijn in 2023 specifieke maatregelen genomen, gericht op het behoud van medewerkers. Dat heeft geleid tot een relatieve daling van 26% van het ongewenste vertrek van medewerkers: dat is in vier kwartalen afgenomen van 5,17% naar 3,8% op jaarbasis. Ons ziekteverzuim dat na de coronaperiode is gestegen naar 5,07%, ligt circa één procent lager dan gemiddeld in Nederland bij bedrijven groter dan honderd medewerkers (6%, CBS*). Dat vinden we te hoog. Heijmans houdt mede daarom op reguliere basis medewerkers betrokkenheidsonderzoeken. De resultaten daarvan zijn uitgebreid gedeeld binnen de organisatie en verbeteracties zijn in gang gezet.
*CBS-cijfers zijn voortschrijdend tot en met derde kwartaal 2023.
Projectcase Gorinchem-Waardenburg - Slim samenwerken met oog voor de omgeving
De complexe opgaven waar Nederland momenteel en komende jaren voor staat vragen om een nieuwe aanpak, zoals meer werken in samenwerkingscontracten. Een mooi voorbeeld hiervan is het partnerschap van Heijmans in de Graaf Reinald-alliantie. Dit is een alliantiecontract waar Heijmans en partners en opdrachtgever Waterschap Rivierenland, gezamenlijk invulling geven aan de dijkversterkingsopgave tussen Gorinchem en Waardenburg.
Heijmans is een groot voorstander van dit soort contractvormen. We werken vanuit een gezamenlijk doel en bundelen in een vroeg stadium complementaire competenties. Dat komt de doorlooptijd en voorspelbaarheid van het project ten goede. Daarnaast is het ook nog eens ontzettend leuk om op deze manier samen een project tot een succes te maken. En dat hebben we ook nodig om onze branche voor werknemers aantrekkelijk te houden.
Er is bij dit project veel energie in optimalisatie gestoken. Dankzij nieuwe meettechnieken en rekenmethoden kan Heijmans de veiligheid van een dijk veel accurater bepalen. Dat voorkomt onnodig zware ontwerpen. Slimmer ontwerpen bespaart tijd en geld. Bovenal doet het meer recht aan bewoners, omgeving en natuur. Je wilt de overlast maximaal beperken en naast een veilige dijk ook een gezonde leefomgeving maken.
Verslimmen
Ook in het bouwproces zelf zetten we grote stappen om te verslimmen, onder meer door standaardisering, geïndustrialiseerde processen en digitale gereedschappen. In de afgelopen jaren is gewerkt aan het creëren van digitale tweelingen als eerste stap in het digitaliseringsproces. Verschillende bouwprojecten worden gemaakt met een hoogwaardig BIM-model. Onze ontwerpers, werkvoorbereiders en uitvoerders werken nu dagelijks met de 3D geometrische modellen en informatie uit de BIM-modellen om de projecten optimaal te coördineren, voorbereiden en uitvoeren. Ook voor grotere onderhoudscontracten worden digitale tweeling-proposities gemaakt. Daarnaast zijn belangrijke stappen gezet in het automatiseren en parametriseren van het ontwerpproces. De belangrijkste ontwikkeling is het Heijmans Woonconcept (grondgebonden conceptwoningen) en Heijmans Horizon (fabrieksmatige houtskeletbouwwoningen). Hiervoor is een energieneutrale houtskeletbouwwoningfabriek overgenomen, uitgebreid en geopend.
Projectcase Culemborg Parijsch - Resultaatgericht samenwerken
De Culemborgse nieuwbouwwijk Parijsch heeft een primeur: in deelwijk Borg & Buiten verrees een wooncomplex met 43 huurappartementen, gebouwd volgens het Heijmans Huismerk Appartementen (HHA) concept. Met dit product voor sociale huur past Heijmans vier appartementtypen toe waarmee wordt gevarieerd. De plattegronden aan de binnenzijde van het appartement staan vast, de schil aan de buitenzijde is variabel. Alle onderdelen komen kant-en-klaar uit de fabriek waarna Heijmans deze op de bouwplaats assembleert. Hierdoor is metselen overbodig geworden. Naast een snellere ontwikkeling, leidt dit bovendien tot snelheid in het bouwproces. Er is nadrukkelijk gekozen voor vaste samenwerkingspartners met wie we onderling lessen uitwisselen, zodat we die in een volgend project direct kunnen toepassen en resultaatgericht kunnen samenwerken. Door het modulair fabriceren in een fabriek reduceren we ook de overlast rondom de bouwplaats voor de buurt.
Projectcase Den Haag Zuidwest – Verslimmen op sociaal vlak
Gemeente Den Haag, woningcorporatie Staedion en ontwikkelaar Heijmans hebben een langjarige strategische samenwerking voor de transformatie van de buurten Dreven, Gaarden en Zichten. Deze ontwikkeling is onderdeel van de visie om Den Haag Zuidwest beter en leefbaarder te maken: op niveau van het Haagse sociaal-economisch gemiddelde. Deze sociaalmaatschappelijke ambitie is niet alleen een opgave van de gemeente, maar ook een taak van Heijmans. Daarom denkt Heijmans vanaf het begin mee over dit soort thema’s, bouwt allianties en zet concrete plannen uit. Het ontwikkelen van een stadswijk gaat immers over veel meer dan mooie nieuwbouwflats. Door te werken met een brede blik zorgen we ervoor dat de wijk er niet alleen ruimtelijk, maar ook sociaal op vooruit gaat. Het doel is een fijne wijk neerzetten om te wonen, werken en verblijven. Ook worden middenhuur- en koopwoningen toegevoegd om een wijk te realiseren voor alle doelgroepen. Zo blijft er ook in de toekomst voor alle buurtbewoners een plek in de wijk én krijgen de buurten een meer evenwichtige mix. Hierdoor is er ook meer draagvlak voor winkels, horeca en voorzieningen.
De herstructurering loopt tot 2040. Daarom starten we met projecten in zowel Dreven, Gaarden, als Zichten, zodat bestaande bewoners in alle drie de buurten verbetering ervaren en er niet jarenlang op hoeven te wachten. Midden in de wijk is een projectbureau ingericht. Ontwikkelaars en medewerkers van Heijmans en Staedion werken hier met elkaar samen aan de gebiedsontwikkeling. Lokaal verankerd, dicht bij partners en bewoners. In de hele plint zitten maatschappelijke ondernemers die zich inzetten voor buurtinitiatieven.
Verduurzamen
Ons doel is om niet langer te onttrekken, maar juist wat toe te voegen aan de planeet. De focus in deze periode ligt om vanaf 2023 CO₂-neutraal te kunnen produceren. Een belangrijke component van de directe emissies is het eigen wagenpark. Daarom kunnen Heijmans medewerkers vanaf 1 januari 2023 alleen een leasecontract voor elektrische personenauto's kiezen en zijn de huidige leasecontracten van brandstofauto's op geel kenteken ingekort. Hiermee zorgen we ervoor dat onze vloot van brandstofauto met een geel kenteken eind 2025 emissieloos is. Daarnaast hebben we een intensief investeringsprogramma opgezet voor het emissieloos maken van de bedrijfswagens, het machinepark en materieel. Heijmans Vastgoed hanteert een aangescherpte ambitie voor de energieprestatie van te ontwikkelen woningen. Daardoor blijven de emissies ook de komende jaren verder dalen. Nu denken we na over vervolgstappen op het gebied van recyclen van herbruikbare materialen zoals pallets en kratten. We hebben diverse circulaire projecten opgestart. Zo werd voor de betoncasco’s van het Heijmans Woonconcept 48% betongranulaat toegepast als grindvervanger en is bij Utiliteit een innovatief circulair betonmengsel toegepast bij een verbouwing van Rabobank Utrecht. Hier is secundair zand en grind ingezet, waardoor 80% van alle grondstoffen een secundaire herkomst hebben. Ook op het gebied van natuurinclusief en klimaatadaptief bouwen zijn de afgelopen jaren stappen gezet. Sinds 2018 werkt Heijmans intensief samen met NL Greenlabel om in onze gebiedsontwikkelingen een aantoonbare, duurzame leef- en werkomgeving te creëren. Daarnaast zijn diverse nieuwe initiatieven toegepast voor klimaatadaptatie en biodiversiteit.
Projectcase Rotterdam Hart van Zuid – Verkoelen met groen en water
Een goed voorbeeld van circulair waterbeheer als onderdeel van klimaatadaptief bouwen in een publiek-private samenwerking is het stadvernieuwingsproject Hart van Zuid in Rotterdam. De wijk rondom verkeersknooppunt Zuidplein en evenementenlocatie Ahoy staat te boek als ‘versteend’ gebied. Oftewel, er is een tekort aan groenvoorzieningen, waardoor het er tijdens hete, droge zomers tot wel 5 ºC warmer kan zijn dan elders in de stad.
Hart van Zuid is een omvangrijk, langlopend herstelproject. Zowel Vastgoed, Utiliteit als Infra en Woningbouw zijn vanaf de start in 2016 betrokken bij de gebiedsontwikkeling. Er worden in Hart van Zuid innovatieve oplossingen voor circulair watergebruik toegepast. Zo is er een zogeheten urban waterbuffer aangelegd (van 120 x 6 x 1 meter), waarin circa 20 miljoen liter regenwater kan worden opgeslagen. Dat hemelwater wordt opgevangen in speciale infiltratiekratten die onder de busbanen van de Gooilandsingel zijn geïnstalleerd. Het hemelwater wordt gefilterd via ‘groene’ filtering in de nieuw aangelegde groenvoorziening. Verschillende ondernemingen in het gebied nemen het water af voor onder meer schoonmaakactiviteiten en het doorspoelen van toiletten. Ook vloeit het water naar de fonteinen en waterbassins aan het Annie M.G. Schmidtplein, die samen met de watervernevelaars op hete dagen voor de noodzakelijke afkoeling zorgen.